فهرست مطالب
اختلالات هیجانی رفتاری مجموعه ای از اختلال ها هستند که باعث رفتارهایی در فرد می شوند که این رفتارها می توانند منجر به ناسازگاری فرد با جامعه و اطرافیان و مختل کردن کارکرد او شوند.اختلالات رفتاری ممکن است به چند نوع تقسیم شوند که شامل این موارد می شوند:اختلالات اضطرابی،اختلالات رفتاری مختل کننده،اختلالات تبعیض آمیز،اختلالات عاطفی و اختلالات رشدی مستمر.روش های درمانی متعددی برای درمان این مجموعه اختلال به کار می روند.دراین مطلب به بررسی یکی از جدیدترین روش ها یعنی موسیقی درمانی می پردازیم.
اختلال هیجانی رفتاری
اولین مشکلی که همیشه در ارتباط با بچه های اختلال هیجانی رفتاری وجود دارد،تشخیص آن ها است.تعاریف متعددی از رفتار پرخاشگر و مزاحم وجود دارد و خیلی سخت که بتوان این رفتارها را در این تعاریف و دسته بندی ها جای داد.اما نشانه های کلی برای این اختلال وجود دارد:
ناتوانی یادگیری دارند اما این ناتوانی به خاطر اختلال یادگیری یا هوش پایین نمی باشد.
افراد دارای اختلال هیجانی رفتاری در برقراری ارتباط مناسب با معلم ها و هم کلاسی های شان نیز مشکل دارند.
در پیروی از قوانین مشکل دارند.
احساس اندوه و افسردگی دائمی دارند.
در مواجهه با مسائل شخصی و تحصیلی علائمی مثل ترس یا علائم بدنی نشان می دهند.
البته به خاطر دلیلی که بالاتر ذکر شد،آمار دقیقی از این افراد وجود ندارد اما در هر حال افراد دارای اختلال هیجانی رفتاری با چالش ها و مشکلات فراوانی در عملکرد تحصیلی و اجتماعی شان مواجه می شوند.روش های درمانی بسیاری برای این اختلال وجود دارد که یکی از آن ها موسیقی درمانی است.طبق پژوهش هایی که انجام گرفته است،موسیقی درمانی به کنترل استرس،بهبود ارتباطات،تجربه ی احساسات و بهبود عمکلرد تحصیلی و اجتماعی افراد دارای اختلال کمک می کند.
موسیقی درمانی
موسیقی درمانی روشی است که در آن با کمک موسیقی می توان برخی اهداف درمانی را دنبال کرد.این اهداف مواردی از جمله تقویت و ساماندهی سلامت روحی و جسمی افراد را شامل می شود.موسیقی به عنوان یک روش درمانی از زمان های قدیم مورد استفاده قرارمی گرفته است.ایده ی موسیقی به عنوان روش تخصصی درمانی به اندکی بعد از جنگ جهانی دوم برمی گردد.زمانی که موسیقی دان ها افراد مجروح با تروماهای حاصل از جنگ را در بیمارستان های آمریکا مشاهده کردند.افرادی که در جنگ ها دچار تروما شده اند و یا خدمات ویژه ی آموزشی دریافت می کنند(افراد کم توان) می توانند از روش موسیقی درمانی استفاده کنند.در طی ده سال گذشته نیز تحقیقاتی صورت گرفته است که بر تاثیر موسیقی درمانی بر کودکان با نیازهای ویژه تاکید می کند.موسیقی می تواند به عنوان یک ازار تشویق کننده برای پیشرفت و بهبود شناخت،یادگیری،ادراک،حرکت و رشد احساسی و اجتماعی افراد استفاده شود.در رابطه با کودکان اختلال هیجانی رفتاری،موسیقی درمانی می تواند با تکنیک های مدیریت رفتار به آن ها مهارت های یادگیری بیاموزد و هم چنین محیطی را برای ابراز خلاقیت آن ها فراهم بیاورد.
استراتژی های موسیقی درمانی
موسقی درمانی باید توسط افراد متخصص صورت گیرد و هر کسی به صرف دانستن موسیقی نمی تواند این کار را انجام دهد.هم چنین این روش درمانی استراتژی هایی دارد که برای رسیدن به هدف درمانی باید دنبال شوند.
1.موسیقی درمانی باید در قالب گروه های کوچک انجام شود تا روابط میان فردی شکل گیرد.
2.اجازه برقراری ارتباط بین شرکت کننده ها باید داده شود.
3.باید فضایی بین شرکت کننده ها به اشتراک گذاشته شود تا آن ها بتوانند تا حدی حرکت کنند و خلاقیت خود را نشان دهند.
در روش موسیقی درمانی لزومی برای استفاده از یک ابزار موسیقی خاص وجود ندارد و هر نوع ابزار موسیقی و آوایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
اهداف موسیقی درمانی
موسیقی درمانی در اختلال هیجانی رفتاری اهدافی را دنبال می کند:
1.چگونه یک کودک به موسیقی درمانگر و همسالانش نگاه می کند و با ساز و صدا ارتباط می گیرد.
2.توانایی کودک برای به اشتراک گذاشتن محیط و طی کردن زمان و همکاری با بقیه به چه صورت است.
3.حرکاتی که از بدن کودک به هنگام نواختن موسیقی سر می زند به چه شکل است.درواقع زبان بدن کودک مورد بررسی قرار می گیرد.
4.کودکان چطور به بقیه بازخورد نشان می دهند.
5.یکی از اهداف این روش درمانی،افزایش عزت نفس در کودکان دارای اختلال هیجانی رفتاری می باشد.
6.در این روش،از موسیقی نیز به عنوان راهی برای نشان دادن احساسات و خلاقیت کودکان استفاده می شود.
موسیقی درمانی با ساخت محیطی خلاق برای کودکانی که در محیط های عادی عملکرد خوبی ندارند باعث افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس این افراد می گردد وهم چنین مهارت هایی برای سازگار شدن آن ها با محیط آموزش می دهد.
ترجمه ای از مقاله ی music therapy in the treatment of Adolescents with Emotional and Behavioral Disorder; A Systematic Review