فهرست مطالب
همه ی ما در زمان هایی مثل یک مجلس مهمانی یا جشن ، پرخوری کرده ایم اما گاهی این پرخوری،فقط یک غذا خوردن به مقدار زیاد نیست بلکه برای بعضی افراد می تواند تبدیل به یک اختلال بشود.
اختلال غذایی پرخوری
اختلال غذایی پرخوری ، اختلالی است که فرد بدون احساس گرسنگی و فقط به خاطر هوس که باید چیزی بخورد یا هنگام عصبانیت یا خوشحالی که به او دست می دهد، پرخوری می کند و بعد او به احساس عذاب وجدان شدید دچار می شود.افرادی که دچار این اختلال هستند، هیچ کنترلی روی رفتار خود ندارند و از روی میل اجباری و زود گذر که در خود حس می کند،این رفتار را انجام می دهد و هیچ مقاوتی در برابر آن ندارند.نکته ی قابل توجه این است که همه ی افرادی که به این اختلال دچار هستند ، علائم فیزیکی همچون چاقی مفرط ندارند؛بلکه ممکن است وزن طبیعی نیز داشته باشند.این اختلال با پریشانی و عدم کنترل همراه است .
آیا اختلال غذایی پرخوری با پراشتهایی عصبی یکی است؟
پراشتهایی عصبی با اختلال پرخوری یکی نیستند و تفاوت هایی دارند، از جمله:
پاکسازی: فرد مبتلا به پراشتهایی عصبی ، اعمال نامتناسبی را به صورت مفرط و مکرر در جهت جبران پرخوری و به منظور جلوگیری از افزایش ورن انجام می دهد که به روش های پاکسازی معروف هستند.
محدودیت رژِیم غذایی: در پر اشتهایی عصبی ، اول یک رژیم غذایی است و بعد پرخوری اما در اختلال پرخوری ، اول پر خوردن است بعد رژیم غذایی روی می دهد.
پاسخ به درمان : میزان بهبودی در مبتلایان به اختلال پرخوری ، بالاتر از کسانی است که مبتلا به پراشتهایی عصبی هستند.
نشانه ها
1.خوردن تنقلات یا غذا به مقدار زیاد و به صورت غیر ارادی
2.افزایش سرعت غذاخوردن نسبت به حالت معمولی
3.خوردن غذا در مواقعی که خیلی سیر هستید.
4.مصرف غذا تا جایی که به خاطر پربودن حس خوبی نداشته باشید.
5.حس مهار نشدن چنین رفتار افراطی
6.احساس گناه کردن و تنفر از خود
7.تنها غذا خوردن به خاطر شرمندگی از نوع غذاخوردن در حضور دیگران
8.اضطراب شدید یا افسردگی
9.رژیم غذایی تکراری و نادرست که سبب کم شدن وزن نمی شود.
10.کم و زیاد شدن وزن به طور تکراری که به این رژیم “یویو” گفته می شود.
علت اختلال پرخوری
علت بروز اختلال پرخوری، هنوز به طور کامل مشخص نشده ولی مجموعه ای از علل وجود دارند که خطر ابتلا به پرخوری را بالا می برند.
ژنتیک: افراد مبتلا به اختلال پرخوری ، به هورمون دوپامین حساس هستند.این هورمون مسئول حس لذت و خوشی است.دلایل زیادی وجود دارد که این اختلال ارثی است.
جنسیت: این اختلال در بین زنان بیشتر از مردان رخ می دهد.در آمریکا 3.6 % زنان در بخشی از زندگی خود دچار این اختلال شده اند و این آمار برای مردان ، 2 % است.
تغییرات درون مغز : نشانه هایی هستند که نشان می دهند افراد مبتلا به پرخوری، شاهد تغییر در ساختار مغزی خود هستند که باعث مصرف بیشتر مواد غذایی و کاهش میزان کنترل بر رفتار می شود.
تصویر بدن: این افراد در ذهن خود، تصویر بسیار منفی از نافرم بودن بدن ، بد رژیم گرفتن و پرخوری ساخته اند.
تربیت کودکی: سابقه ی پرخوری در افراد ممکن است ریشه در کودکی و نوجوانی آن ها داشته باشد.
آسیب های عاطفی: وقوع حوادث استرس زایی مثل تجاوز، مرگ و جدایی از اعضای خانواده یا تصادف می توانند از عوامل بروز این مشکل باشند.تحت آزار قرار گرفتن در دوران کودکی نیز می تواند یک عامل باشد.
سایر شرایط روان شناختی: تقریبا 80 % از مبتلایان به این عارضه ، حداقل به یکی از اختلالات روان شناختی دچار بوده اند.برای مثال فوبیا، افسردگی ، اختلال ترس پس از حادثه ، اختلال دوقطبی ، استرس و سوء مصرف مواد را می توان نام برد.
اختلال پرخوری می تواند براثر استرس ، رژیم گرفتن ، احساسات منفی مربوط به وزن یا شکل بدن ، در دسترس بودن غذا یا خستگی تحریک شود.
تشخیص
برای تشخیص اختلال پرخوری؛ باید فرد ، مدت زمان طولانی مثلا یک ماه را به پرخوری بگذراند که شدت آن می تواند از متوسط (یک تا سه بار در هفته ) تا شدید (چهارده یا بیشتر) متفاوت باشد.
عوارض پرخوری
عوارض اختلال پرخوری می تواند جسمی ، روانی و اجتماعی باشد.
جسمانی : بسیاری از افرادی که دچار اختلال پرخوری هستند ،با وزن خود مشکل دارند.درمیان افراد مبتلا به این اختلال، حدود دو سوم چاق هستند.مطالعه ای نشان می دهد که حدود 30 % از افرادی که دنبال درمان کاهش وزن هستند ، ممکن است دچار این اختلال بانشد.افرادی که اضافه وزن دارند و یا چاق هستند نیز در معرض مسائل مربوط به سلامتی مانند بیماری های قلبی ، فشارخون بالا ، دیابت نوع دو، درد های مزمن زانو ومچ پا ، آسم ، سندرم روده و… باشند.حتی در زنان باعث مشکلات باروری ، فشار خون و قند بالا در دوران حاملگی و کیست تخمدان می شود.
روانی: بسیاری از افراد مبتلا به اختلال پرخوری، از سایر مشکلات بهداشتی عاطفی یا روانی مانند افسردگی، اضطراب ، اختلال دوقطبی و سوء مصرف مواد مخدر نیز رنج می برند.آن ها هم چنین ممکن است احساس استرس و مشکل در خواب داشته باشند و با اعتماد به نفس پایین یا احساس خجالت از اندام خود،درگیر باشند.
پیشگیری
اگر در معرض خطر اختلال پرخوری هستید، می توانید برای جلوگیری از ابتلا به این اختلال ،اقداماتی انجام دهید.مراقب احساساتی مانند احساس گناه ، شرم و بی اختیاری در برابر غذاها و یا داشتن عزت نفس پایین باشید.اگر با این نوع مسائل روبه رو هستید و یا اگر اختلالات غذاخوردن در خانواده ی شما شایع است ، با پزشک و یا درمانگر صحبت کنید.
درمان
روان درمانی برای افراد مبتلا به پرخوری ، روش های مختلفی را پیشنهاد می دهد که از جمله آن ها می توان به روش درمانی رواشناسی رفتاری، روان درمانی بین فردی، روان درمانی دیالکتیکی، درمان های کاهش وزن، دارو درمانی و … که به صورت فردی یا گروهی انجام می شود،اشاره کرد.برای بعضی از مبتلایان یکی از روش های درمانی کافی است و برای اغلب بیماران از چند درمان ترکیبی استفاده می شود.
آیا دارو تاثیر دارد؟
برخی داروهای خاص مانند داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد تشنج که می توانند به کنترل هوس های غذایی و میل شدید به پرخوری کمک کنند، هنگامی که با مشاوره استفاده شوند، می توانند مفید باشند.
از کجا باید شروع کنیم؟
اولین قدم برای درمان اختلال پرخوری ، مراجعه به یک متخصص و درمانگر است.درمانگر به وی کمک می کند تا سطح اختلال خود را به درستی شناسایی کند و یک روش درمانی صحیح و متناسب با شرایط زندگی فرد را برای او در نظر بگیرد.در مجموع می توان گفت که استفاده از روش درمانی شناختی –رفتاری که باشرایط فرد ، خصوصی سازی شده باشد، بهترین روش درمان اختلال پرخوری است.با استفاده از روش های درمان شناختی – رفتاری می توانید سبک زندگی سالم و صحیح را در زندگی خود بیاموزید و انتخاب های درستی در مورد رژیم غذایی وسبک زندگی داشته باشید.
استراتژی های کلی در روش شناختی درمانی
1.برنامه ی غذایی و حالات روحی خود را در زمان مصرف، ثبت کنید.
2.تمرکز ذهنی داشته باشید.
3.یک مشاور وپشتیبان داشته باشید.
4.مواد عذایی سالم را انتخاب کنید.
5.ورزش کنید.
6.خواب کافی داشته باشید.