فهرست مطالب
یکی از تجربه هایی که ممکن است اکثر ما در کودکی تجربه کرده باشیم ،بی اختیاری ادرار است.گاهی این تجربه به سنین بالاتر یعنی نوجوانی و بزرگسالی می رسد که می تواند آسیب زا باشد و دیگر یک تجربه ی ساده نیست، بلکه یک اختلال است.
بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار ، به معنای از دست رفتن کنترل مثانه به وسیله ی فرد است.علائم بی اختیاری ممکن است از نشت خفیف ادرار تا خیس شدن غیرقابل کنترل متفاوت باشد.
نشانه ها
. تخلیه ی مکرر ادرار در بستر یا لباس ، خواه به صورت غیرارادی یا عمدی
. این حداقل دوبار درهفته و به مدت سه ماه ، رفتار ادامه دارد.
. حداقل سن برای این رفتار، 5 سالگی است.
. نباید این بی اختیاری ادرار، ناشی از مصرف دارو یا بیماری های جسمانی باشد.
. گاهی کودک ممکن است رویایی را به یاد آورد که شامل عمل ادرار کردن می شده است.
انواع بی اختیاری ادراری
گاهی بی اختیاری ادراری ، فقط در شب اتفاق می افتد که به آن بی اختیاری ادرار تک نشانه ای می گوییم .نوع دیگر ممکن است فقط بی اختیاری ادراری در طول روز باشد ، که به آن فقط بی اختیاری ادرار می گوییم.نوع دیگری که بی اختیاری ادرار را هم درشب و هم در روز را دارد، به بی اختیاری ادرار غیرتک نشانه ای معروف است.
شیوع
شیوع بی اختیاری 5 تا 10 درصد د رکودکان 5 ساله ، 3 تا 5 درصد در کودکان 10 ساله و در حدود 1 درصد در افراد 15 ساله و بالاتر است.
علل
بی اختیاری ادراری می تواند نشانه ی خیلی از بیماری های جسمانی، نقص ها و فشار ها باشد و هم خود می تواند منجر به خیلی از فشارها و استرس ها شود.که البته در این جا دیگر به آن اختلال نمی گوییم .
عفونت مجرای ادراری : عفونت ها می تواند باعث سوزش مثانه ، موجب دفع ادرار بسیار اورژانسی شما و گاهی اوقات بی اختیاری شوند.از دیگر علائم و نشانه های عفونت مجرای ادراری ، احساس سوزش در هنگام دفع ادرار یا بوی عفونت است.
یبوست: رکتوم ، نزدیک مثانه قرار گرفته است و بسیاری اعصاب مشترک دارند.مدفوع سفت و متراکم در رکتوم شما باعث بیش فعالی عصبی و افزایش فراوانی ادرار می شود.
بارداری: تغییرات هورمونی و افزایش وزن رحم می تواند منجر به بی اختیاری استرسی( ناشی از فشار) شود.
زایمان : زایمان واژینال ( طبیعی) می تواند عضلات مورد نیاز برای کنترل مثانه را ضعیف کند و نیز به اعصاب مثانه و بافت حمایتی آسیب برساند، که منجر به افتادگی لگن می گردد.با این افتادگی لگن ؛ مثانه ، رحم ، رکتوم یا روده کوچک نسبت به وضعیت معمول به سمت پایین تر فشار داده می شوند و به سمت واژن جلو می روند.این جلو آمدگی احتمالا با بی اختیاری مرتبط است.
تغییرات ناشی از سن : پیر شدن عضله مثانه می تواند ظرفیت مثانه را برای ذخیره ی ادرار کاهش دهد.
یائسگی : پس از یائسگی ، زنان استروژن کمتری تولید می کنند ، هورمونی که به حفظ سلامتی پوشش مثانه و مجرای ادراری کمک می کند.زوال این بافت ها می تواند باعث بدتر شدن بی اختیاری شود.
خارج کردن رحم : در زنان ، مثانه و رحم به وسیله ی تعداد زیادی از عضلات و رباط ها نگهداری می شوند.هرنوع عمل جراحی که سیستم تولید مثل زنان را درگیر کند مثل برداشتن رحم، ممکن است که عضلات حمایتی لگن را آسیب برساند که منجر به بی اختیاری می گردد.
پروستات بزرگ: بی اختیاری در مردان ، ریشه در بزرگی غده ی پروستات دارد، وضعیتی که به عنوان پرسلولی پروستات خوش خیم شناخته شده است.
انسداد: یک تومور در هر جایی در طول مجاری ادراری ، می تواند جریان طبیعی ادرار را مسدود کند که منجر به بی اختیاری می گردد.
اختلالات عصبی : مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون، سکته ، تومور مغزی یا یک آسیب نخاعی می تواند با سیگنال های عصبی درگیر در کنترل مثانه تداخل کند، که باعث بی اختیاری ادراری می گردد.
عوامل زمینه ساز
محیطی : آموزش استفاده از توالت به تاخیر افتاده و استرس روانی – اجتماعی
در پرورشگاه ها و موسسات اقامتی دیگر میزان بسیار بالای بی اختیاری ادرار وجود دارد، که احتمالا با شیوه و محیطی که در آن آموزش استفاده از توالت صورت می گیرد ارتباط دارد.
ژنتیکی و فیزیولوژیکی : خطر بی اختیاری ادرار شبانه ی کودکی ، تقریبا در فرزندان مادرانی که بی اختیاری ادرار دارند 3.6 برابر و در صورت وجود بی اختیاری ادرار پدر ، 10.1 بیشتر است.میزان خطر بی اختیاری ادرار شبانه و بی اختیاری روزانه مشابه است.
جنسیت: بی اختیاری شبانه در پسرها شایع تر است. بی اختیاری روزانه در دختر ها شایع تر است.خطر نسبی داشتن کودکی که دچار بی اختیاری ادرار می شود در پدرانی که قبلا بی اختیاری ادرار داشته اند بیشتر از مادرانی است که قبلا بی اختیاری ادرار داشته اند.
پیامدهای کارکردی بی اختیاری ادرار
پیامد های این اختلال ، می تواند شامل محدودیت فعالیت های اجتماعی کودک ( مثل عدم صلاحیت برای خوابیدن در اردوگاه ) یا تاثیر آن بر عزت نفس کودک ، میزان بی اعتنایی اجتماعی توسط همسالان و خشم ، تنبیه و طرد از سوی مراقبان است.
روش های درمان
تکنیک های رفتاری مثل تمرین مثانه ، ادرار کردن بر اساس ساعت نه بر اساس نیاز ، کنترل رژیم غذایی، مصرف مایعات
تکنیک های فیزیکی مانند نرمش های تقویتی برای عضلات لگن و استفاده از محرک های الکتریکی
دارودرمانی
جراحی