فهرست مطالب
برخی از افراد از داروهای آرامبخش ،خواب آور یا ضداضطراب برای رفع مشکلاتی که دارند استفاده می کنند.همه ی ما انتظار داریم که این داروها مشکلمان را رفع کنند بدون آن که خود باعث مشکل و دردسر جدیدی شوند اما گاهی خود این داروها می توانند باعث اختلال جدیدی در فرد بشوند.
داروهای آرامبخش، داروهایی می باشند که با سرکوب سیستم اعصاب مرکزی باعث ایجاد آرامش،تمدد اعصاب،کاهش اضطراب و استرس،خواب آلودگی، سرخوشی،کندی تنفس،کاهش حس تعادل،شل شدن عضلات،قضاوت مختل و واکنشهای کند و مکرر می شوند.
موارد مصرف آن ها شامل کاهش استرس و اضطراب،درمان بی خوابی،تسکین و کاهش گرفتگی و تنش عضلات،کاهش علائم محرومیت از الکل و مواد مخدر،درمان حملات وحشت زدگی،تسهیل تست های تشخیص پزشکی نظیرآندوسکوپی،افزایش اثربی حس کننده های موضعی و بیهوشی عمومی،درمان پسیکوز(روان پریشی) و فراموشی پیش گستر قبل از اعمال جراحی می شود.
اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب
نشانه ها
الگوی مشکل آفرین مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب که به اختلال یا ناراحتی قابل ملاحظه ی بالینی منجر می شود به صورتی که با حداقل دو مورد زیر که ظرف مدت 12 ماه روی می دهند،آشکار می شود:
1.داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب اغلب در مقادیر بیشتر یا ظرف مدت طولانی تر از آنچه مورد نظر بوده مصرف می شوند.
2.میل مداوم یا اقدامات ناموفق برای کاهش دادن یا کنترل کردن مصرف داروهای آرامبخش ،خواب آور یا ضداضطراب وجود دارد.
3.وقت زیادی صرف فعالیت های لازم برای به دست آوردن داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب یا مصرف آن ها یا بهبود از تاثیرات آن ها می شود.
4.اشتیاق یا میل شدید به مصرف کردن داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب وجود دارد.
5.مصرف مکرر داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب به ناتوانی در اجرای نقش ها در محل کار،مدرسه یا خانه می شود(مثل غیبت های مکرر از محل کار یا عملکرد شغلی ضعیف ،غیبت های مکرر یا اخراج از مدرسه).
6.فعالیت های مهم اجتماعی،شغلی یا تفریحی به علت مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب رها می شوند یا کاهش می یابند.
7.مصرف مکرر داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب در موقعیت هایی که خطر جسمانی وجود دارد(مثل رانندگی یا کار کردن با ماشین آلات)
شکل گیری و روند
روند معمول اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب افراد 20 تا 30 ساله ای را شامل می شود که مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب خود را افزایش می دهند تا حدی که دچار مشکلاتی می شوند که نشانه های که در بالاگفته شد را دارند.
مسمومیت عمدی برای دستیابی به “نشئگی” به احتمال زیاد در نوجوانان و افراد 20 تا 30 ساله مشاهده می شود.مشکلات مرتبط با داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب در افراد 40 تا 50 ساله که مقدار مصرف داروهای تجویزی را افزایش می دهند نیز دیده شده است.در افراد مسن،مسمومیت به زوال عقلی تدریجی شباهت دارد.
عوامل تاثیرگذار
خلق و خویی
تکانشگری و تازگی طلبی،خلق و خوهای خاصی هستند که با گرایش مبتلا شدن به اختلال مصرف مواد ارتباط دارند ولی ممکن است خودشان به صورت ژنتیکی تعیین شده باشند.
محیطی
این که افراد چه محیطی را انتخاب می کنند و با چه افرادی ارتباط دارند و تا چه حد این داروها در دسترس آن ها است نیزتاثیرگذار است.
ژنتیکی و فیزیولوژیکی
اختلال مصرف داروهای آرامبخش ،خواب آور یا ضداضطراب می تواند با عوامل فرد،خانواده،همسالان،اجتماعی و محیطی ارتباط داشته باشند.در محدوده ی این زمینه ها،عوامل ژنتیکی به طور مستقیم و غیرمستقیم نقش مهمی را ایفا می کنند.به طور کلی در طول رشد،به نظر می رسد که عوامل ژنتیکی با بالارفتن سن فرد تا نوجوانی و بزرگسالی،نقش بیشتری را در شروع اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضدضطراب ایفا می کنند.
پیامدهای کارکردی اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب
غیبت های مکرر یا عملکرد شغلی نامناسب
غیبت از مدرسه
تعلیق ها یا اخراج ها
غفلت از فرزندان یا خانوار
کتک کاری با همسر یا دوستان
محدود کردن ارتباط با خانواده یا دوستان
اجتناب از کار یا مدرسه
متوقف کردن مشارکت در سرگرمی ها،ورزش ها یا بازی ها
اختلال در کارکرد بدن مثل ضربان کندتر،کاهش اندک سرعت تنفس،کاهش اندک فشار خون
ارتباط این اختلال با اختلال مصرف مواد دیگر
اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب اغلب با اختلالات مصرف مواد دیگر ارتباط دارند(مثل اختلالات مصرف الکل،حشیش،مواد شبه افیونی،مواد محرک).داروهای آرامبخش اغلب برای برطرف کردن تاثیرات ناخواسته این مواد دیگر مصرف می شوند.
همزمانی اختلالات
مصرف غیرپزشکی داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب با اختلال مصرف الکل،اختلال مصرف توتون و به طور کلی مصرف داروی غیرمجاز ارتبط دارد.امکان دارد که بین اختلال مصرف داروهای آرامبخش،خواب آور یا ضداضطراب و اختلال شخصیت ضداجتماعی ، اختلالات افسردگی، دوقطبی و اضطرابی همپوشی وجود داشته باشد.
درمان
برای درمان این اختلال فرد باید به روانپزشک و روانشناس مراجعه کرده تا مقدار مصرف دارو را کنترل کند و هم چنین از مهارت های ترک اعتیاد بهره ببرد.