فهرست مطالب
پیشگیری و درمان افسردگی پس از مهاجرت در نوجوانان
شاید شما یا نوجوانتان هنوز به کشور مقصد خود مهاجرت نکرده باشید یا در روزهای ابتدایی مهاجرت بهسر میبرید. بنابراین، احتمال دارد از طریق رسانهها متوجه مسائل و مشکلات مهاجرین شده باشید و نگرانید که مبادا نوجوان یا جوان من هم بعد از مهاجرت دچار افسردگی شود. نگرانی شما کاملاً بهجاست. در مقاله افسردگی نوجوانان و جوانان پس از مهاجرت (۱): شناسایی علل و نشانهها راجع به نشانهها و علل افسردگی پس از مهاجرت با شما صحبت کردیم و ابعاد مختلف این مشکل شایع را آموختیم. اکنون بهتر است به سراغ راهکارهای پیشگیری و درمان افسردگی بعد از مهاجرت در نوجوانان و جوانان برویم. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
البته پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن این مقاله سری هم به مقاله خواندن مقاله با افسردگی پس از مهاجرت چگونه کنار بیاییم؟ بزنید.
چرا مدیریت افسردگی پس از مهاجرت مهم است؟
نوجوانی دوره حساسی است که با رشدی قابل توجه در تمام زمینهها، خودشناسی، شکلگیری هویت و … مشخص میگردد. هنگامی که همین چالشهای طبیعی نوجوانی با چالشهای مهاجرت همراه شود، این مرحله از رشد میتواند برای نوجوانان بسیار پیچیده و سخت بگذرد. افسردگی پس از مهاجرت یک نگرانی مبرم است که توجه، درک و مداخله موثر را ایجاب میکند. از این رو در این مقاله جامع، به مداخلات مبتنی بر شواهد و راهکارهای مقابلهای که برای افسردگی پس از مهاجرت در میان نوجوانان عنوان شدهاند، میپردازیم.
راهکارهای پیشگیری از افسردگی در میان مهاجران نوجوان و جوان
همیشه هم نباید اتفاقی بیفتد تا ما به این فکر بیفتیم که چگونه آن را حل کنیم. گاهی بهتر است برای آن که اصلاً اتفاقی نیفتد، کاری کنیم. مهاجرت از مرحلهی تصمیمگیری تا پا گذاشتن بر خاکی که دیگر وطن ما نیست، مسیری سخت و پیچیده تلقی میشود و مسیری از این جنس به آمادگی روانی زیادی نیاز دارد.
به نظر میرسد برای پیشگیری از افسردگی بعد از مهاجرت ۳ دسته راهکار عمده پیش روی یک نوجوان یا جوان است:
الف) راهکارهایی که فرد را با سرزمین مادری خود در ارتباط نگه میدارد:
فرهنگ ما عمیقاً ریشه در شخصیتمان دارد و حتی جهانبینی ما را شکل داده است. بنابراین، مهم است که یک مهاجر گذشتهی خود را فراموش نکند تا احساس تعلقی که بخش مهمی از آرامش روان او را شکل میدهد، در وجودش باقی بماند. این وصل بودن با سرزمینی که در آن متولد شده است، به او کمک میکند تا در مواجهه با ناملایمات احساس وصل بودن به ریشهی خود را داشته باشد.
با خانه و خانواده در تماس باشید.
با پیشرفت تکنولوژی، راحتتر از همیشه میتوان با افرادی که دوستشان داریم در هر کجای دنیا در ارتباط باشیم. بهتر است از تکنولوژی کمک بگیرید و برای ارتباط با دوستان و خانواده وقت بگذارید. یک یا دو ساعت در روز را برای برقراری این تماسها اختصاص دهید. ممکن است زیاد به نظر برسد، اما باید تا جایی که نیاز دارید با خانواده و دوستان قدیمی خود صحبت کنید تا زمانی که در زندگی جدیدتان کمتر احساس تنهایی کنید.
با عناصر فرهنگی خود در ارتباط باشید.
موسیقی، کتاب، تئاتر، فیلم و سریالهای فرهنگ خود را ببینید. حتی خوردن غذاهای کشور خودتان نیز اهمیت دارد! این کار کمک میکند در مواقعی که نمیتوانید با دوستان یا خانواده خود تماس داشته باشید، احساس کنید در خانه و خاک خود به سر میبرید.
با هموطنان خود یک جامعه ارتباطی بسازید.
گاهی شما نیاز دارید تا با یک همزبان از مصائب و مشکلات خود صحبت کنید که در کنار شما حضور داشته باشد. بنابراین، ارتباط با هموطنان نیز میتواند شما را از ابتلا به افسردگی پس از مهاجرت نجات دهد.
در پیشگیری از ابتلا به افسردگی مهاجرت، مهم است که به فرهنگ خود پایبند باشیم اما باید احتیاط کرد؛ چراکه اگر مهاجری بیش از حد به فرهنگ خود متصل باشد، هیچگاه نمیتواند به فرهنگ جدید وارد شود و با آن ارتباط برقرار کند.
ب) راهکارهایی که به فرد کمک میکند تا با شهر یا کشور مقصد در ارتباط باشد:
احساس جدا شدن از فرهنگ قبلی سخت است، اما دشوارتر آن است که همزمان احساس کنید جایی در فرهنگ جدید هم ندارید. از این رو، راهکارهایی را به شما پیشنهاد میدهیم.
زبان کشور مقصد خود را تقویت کنید.
زبان، اولین عنصر در برقراری ارتباط با دیگران است. بنابراین، عامل مهمی در فرهنگپذیری به حساب میآید. سعی کنید با تقویت زبان از طریق کلاس، گوش دادن به پادکست یا اخبار کشور مربوطه، دیدن فیلمهای زبان اصلی و … مهارتهای ارتباطی خود را بهبود دهید تا احساس انزوای کمتری تجربه کنید.
در جشنها و رویدادهای فرهنگ مقصد شرکت کنید.
جشن گرفتن رویدادهای فرهنگی، اجرای سنتها و حفظ پیوند با جامعه باعث ایجاد حس هویت و تعلق میشود. این هویتیابی برای نوجوانان و جوانانی که به تازگی مهاجرت کردهاند میتواند از افسردگی پیشگیری کند.
دوستان جدیدی از فرهنگهای گوناگون در کشور مقصد پیدا کنید.
پیدا کردن دوستان جدیدی که همزبان و هموطن شما نیستند، باعث میشود تا فرایند فرهنگپذیری راحتتری داشته باشید. دوستان جدید با به اشتراک گذاشتن تجربیات خود و همدلی بیشتر در شناخت فرهنگ و زبان رایج یک کشور کمک زیادی خواهند کرد.
در نهایت، اینکه بتوانید خود را به هر طریقی که میتوانید با فرهنگ جدید وفق دهید، احساس خمودگی و غربت کمتری به سراغتان خواهد آمد.
ج) راهکارهایی که به رشد شخصی یک مهاجر نوجوان یا جوان کمک میکنند:
از مشاور یا روانشناس متخصص کمک بگیرید.
اغلب ممکن است سختیهای مهاجرت چنان پیش برود که بارها و بارها از تصمیم خود پشیمان شوید. اینکه پیش از مهاجرت و حتی پس از آن بتوانید در مورد تمام احساسات و افکار خود با یک متخصص صحبت کنید، طی کردن مسیری که انتخاب میکنید سهلتر خواهد شد. گاهی بدون اکه متوجه شویم، شکهایی که در پروسهی مهاجرت به دلمان میافتد ما را به سمت کنارهگیری از جامعه و غرق شدن در گذشته سوق میدهد تا در آخر دچار افسردگی شویم.
تمرینات ذهنآگاهی و مدیتیشن انجام دهید.
اضطراب جزء لاینفک مهاجرت است. این بخش از زندگی نوجوان پر از ناشناختههایی است که وقتی برچسب مهاجر نیز به او زده میشود، مضطربتر از همیشه خواهد شد. اما جای نگرانی نیست. اگر او بتواند مایندفول بماند و حفظ خود را حفظ کند، مدیریت این اضطرابها ممکن خواهد شد.
فعالیتهای بدنی داشته باشید.
بخش مهمی از اضطرابهای ما با فعالیتهای بدنی و ورزش کردن میتواند کنترل شود. پس این راهکار پیشگیرانه که دوای هر دردی است، نوجوان را در برابر افسردگی پس از مهاجرت ایزوله خواهد کرد.
وضعیت شغلی خود را پایدار کنید.
در بسیاری از کشورها، افراد از دورهی نوجوانی دورههای حرفهآموزی خود را شروع میکنند تا پس از اتمام مدرسه، وارد بازار کار شوند. بنابراین، قرار گرفتن در مسیری که بتواند نوجوان و جوان را در وضعیت شغلی پایداری قرار دهد، بسیار توصیه شده است. این سبب میشود تا دست کم فرد از دغدغههای مالی رها بوده و سرگرم کار و ارتباط با مردم باشد. به این ترتیب، از افسردگی به دور خواهد ماند.
درمان افسردگی مهاجران جوان
روانکاوان پدیدهی مهاجرت را از جنس فقدان میدانند. آنها معتقدند این احساس فقدان پس از مهاجرت برای آنکه به شیوهی سالم تجربه شود، نیاز به سوگواری کردن دارد. کسی که از سرزمین مادری خود دور شده و مهاجرت میکند -چه به اجبار چه داوطلبانه- ، تمام آنچه از بدو تولد با خود به همراه داشته است -خانواده، دوستان، خاطرهها، فرهنگ، زبان و …- را از دست داده و زندگی جدیدی را از سر میگیرد. اما اگر نتواند به طرز صحیحی سوگواری کند، دچار مسائل روانی بسیاری از جمله افسردگی خواهد شد. بنابراین، در صورتی که افسردگی توسط یک متخصص روانشناس تشخیص داده شود، فرایند مداخلات درمانی بنا به وضعیت مراجع آغاز میگردد. شما در مقاله اختلال افسردگی در نوجوانان و جوانان (۱): تشخیص و نشانههای افسردگی در نوجوانان میتوانید در مورد این اختلال بیشتر بدانید.
مشاوره و رواندرمانی
سنگبنای درمان موثر افسردگی پس از مهاجرت در مشاوره و رواندرمانی حرفهای نهفته است. رویکردها و روشهای رواندرمانی بسیاری در درمان افسردگی بعد از مهاجرت کارساز خواهد بود، مانند: روانکاوی، درمان شناختی-رفتاری (CBT)، رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)، روانپویشی کوتاهمدت (ISTDP)، طرحوارهدرمانی، درمان هیجانمدار (EFT) و … . اینکه چه رویکرد یا متد درمانی برای فرد استفاده شود، به تصمیم روانشناس و شرایط و خصوصیات مراجع بستگی دارد.
گروهدرمانی
نوجوانان اغلب وقتی در معرض تجارب مشترک قرار میگیرند، تاثیرپذیری و آرامش بیشتری دارند. جلسات گروهدرمانی، به ویژه آنهایی که برای افرادی با تجربیات مهاجرتی مشابه طراحی شده است، یک محیط حمایتی را فراهم میکند. از طریق این جلسات، شرکتکنندگان میتوانند داستانهای خود را به اشتراک بگذارند، در مورد راهکارهایی که به ذهنشان رسیده است با هم گفتگو کنند، و حسی از ایجاد یک جامعه به وجود آورند. بدین ترتیب، میتوانند انزوایی را که اغلب با افسردگی پس از مهاجرت همراه است، کاهش دهند.
مداخلات خانوادهمحور
چه نوجوان یا جوان با خانوادهی خود مهاجرت کرده باشد چه بدون آنها، خانواده به عنوان رکن اساسی زندگی فرد، میتواند یکی از پایههای اساسی درمان افسردگی بعد از مهاجرت یک نوجوان باشد.
حمایتهای مدرسه
مدارس به عنوان یکی از محیطهای کلیدی در زندگی هر فردی، میتوانند با ایجاد محیطی حمایتی برای مهاجران نوجوان او را از گزند بسیاری آسیبهای روانی محتمل در امان نگه دارند.
داروهای روانپزشکی
در موارد حاد که علائم افسردگی برای نوجوان ناتوانکننده میشوند، دارودرمانی کارساز است. با این حال، لازم است دارو همراه با مداخلات رواندرمانی و تحت نظارت دقیق متخصصان بهداشت روان استفاده شود. ذکر این نکته ضروری است که دارو به تنهایی یک راه حل جامع نیست و باید بخشی از یک برنامه رواندرمانی گستردهتر باشد.
بازگشت به زندگی پس از افسردگی مهاجرت
درمان هر نوعی از افسردگی، یک فرایند چالشبرانگیز است. برخی روانشناسان از افسردگی به عنوان شروع خودکاوی و فرصتی برای از نو ساختن زندگی یاد میکنند. اگر دوران افسردگی یک نوجوان را بخشی از زندگی او بدانیم، حقیقتاً باید گفت که پس از این مرحله، ما با فرد جدیدی روبهرو هستیم. حمایتهای خانواده، دوستان و بهرهمندی از خدمات روانشناختی و مشاوره میتوانند در این مسیر کمککننده باشند. ریکاوری شدن از افسردگی مهاجرت نیازمند تصمیمات کوچک مثبت، توسعه شبکه ارتباطی، و توجه به مسائل ذهنی و جسمانی است. این بازگشت به زندگی عادی، فرصتی برای ساختن یک زندگی پرمعناست.
مقابله با چالشهای فرهنگی و اجتماعی: برچسبهای سلامت روان
مسئلهی برچسبزنی یک اختلال روانی به افراد، همیشه مورد مناقشهی روانشناسان اجتماعی و جامعهشناسان بوده است. برخی تصور میکنند اینکه به کسی برچسب افسرده بزنیم، ناخواسته او را از انجام مسئولیتهایش مبرا دانستهایم و در مقابل گروهی دیگر بر این باورند که این برچسبها باعث میشود افسردگی در میان جامعه شناخته شده و مردم افراد افسرده را بیشتر درک کنند. اما تحقیقات روانشناسی نشان میدهند که هر دو باور توام با هم حائز اهمیت هستند. یعنی شناخت بیشتر افسردگی پس از مهاجرت بهتر است منجر به آن شود که هم بتوانیم نوجوان را مورد حمایتهای لازم قرار دهیم و هم مسئولیت بهبود، به عهدهی خود فرد باشد.
آنچه خواندیم
در این مقاله به راهکارهای پیشگیری از افسردگی مهاجرت و درمان آن میان نوجوانان و جوانان پرداختیم. دانستیم که برای دور ماندن از افسردگی پس از مهاجرت نه تنها نیاز به حفظ فرهنگ خود داریم بلکه درونی کردن فرهنگ مقصد و اتصال به آن نیز کمککننده است. بودن در مسیر رشد فردی و اجتماعی سپری در برابر افسردگی است. همچنین، آموختیم که برای درمان افسردگی پس از مهاجرت رویکردها و روشهای متفاوتی وجود دارد که بسته به شرایط نوجوان مورد استفاده قرار میگیرند.
سوالات متداول
در این مقاله، سه دسته راهکار عمده برای پیشگیری از افسردگی مهاجرت ذکر شده است که عبارتند از:
الف) راهکارهایی که فرد را با سرزمین مادری خود در ارتباط نگه میدارد؛
ب) راهکارهایی که به فرد کمک میکند تا با شهر یا کشور مقصد در ارتباط باشد؛
ج) راهکارهایی که به رشد شخصی یک مهاجر نوجوان یا جوان کمک میکنند.
مشاوره و رواندرمانی، گروهدرمانی، مداخلات خانوادهمحور، حمایتهای مدرسه و داروهای روانپزشکی از جمله درمانهایی هستند که برای افسردگی پس از مهاجرت بهکار گرفته میشوند.
مدت زمان درمان افسردگی بعد از مهاجرت به فرد و میزان افسردگی او بستگی دارد.
References:
- Vilhena Barbosa, Lenissa, Immigration and depression : an exploration of risks and protective factors (2014). Masters Thesis, Smith College, Northampton, MA.
- Kirmayer, L. J., Narasiah, L., Munoz, M., Rashid, M., Ryder, A. G., Guzder, J., … & Pottie, K. (2011). Common mental health problems in immigrants and refugees: general approach in primary care. Cmaj, 183(12), E959-E967.
- George, U., Thomson, M. S., Chaze, F., & Guruge, S. (2015). Immigrant mental health, a public health issue: Looking back and moving forward. International journal of environmental research and public health, 12(10), 13624-13648.
- Editorial Contributors (2020) From www.live-work.immigration.govt.nz.
- Editorial Contributors (2021) From www.informedimmigrant.com.
- Editorial Contributors (2023) From www.globalcitizentherapy.com.
- WebMD Editorial Contributors (2021). What To Know About Homesickness And Mental Health. From www.webmd.com.